1.3. Gjuhët e kompjuterit
Gjuhët e kompjuterit ndahen në tre lloje dhe ato janë:
- Gjuha makinë
- Gjuha e vetme të cilën mund të kuptojë kompjuteri.
- Varet nga dizenjimi i hardware-it (Machine-dependent)
- Përbëhet nga bashkësi numrash (0 dhe 1)
- E udhëzon kompjuterin të kryejë veprime elementare
- Kryen një veprim në një kohë
- E vështirë për t’u mësuar nga njerëzit
2.Gjuha assembler
- Përbëhet nga fjalë anglisht që përfaqësojnë veprimet elementare llogaritëse
- Më e lehtë për t’u mësuar
- E pakuptueshme për kompjuterin
- Kërkon program përkthyes (assembler) për t’a konvertuar në gjuhë makine.
- Kërkon shumë instruksione për kryerjen e veprimeve të thjeshta.
Shembull i mbledhjes së dy numrave në assembler :
LOAD A
ADD B
STORE C
3. Gjuhët e nivelit të lartë
- E ngjashme me anglishten e përditshme, përdor edhe simbole matematikore.
- Kërkon vetëm një instruksion për kryerjen e veprimeve të thjeshta në krahasim me gjuhën assembler.
- Psh: C = A + B;
- Kërkon program përkthyes
kompilator – Program që përkthen gjuhën e nivelit të lartë në gjuhë makine (ose ndryshe krijon kodin objekt).
interpretues – Është një program i cili i ekzekuton direkt instruksionet e shkruar në gjuhë të nivelit të lartë, pa i kompiluar ato paraprakisht në një program të gjuhës makinë.
Gjuhë të tjera të nivelit të lartë:
- ActionScript
- Ada
- Assembly
- Augeas
- Autoconf
- Automake
- AWK
- BlitzMax
- Boo
- Brainfuck
- Brainfuck++
- C
- C#
- C++
- C/C++
- ChaiScript
- Classic Basic
- ClearSilver
- Clojure
- CMake
- CoffeeScript
- coq
- CSS
- CUDA
- D
- DCL
- DOS batch script
- DTX for TeX/LaTeX
- Dylan
- Ebuild
- eC
- Eiffel
- Emacs Lisp
- Erlang
- Exheres
- F#
- Factor
- Forth
- Fortran (Fixed-format)
- Fortran (Free-format)
- genie
- Go
- Groovy
- Haml
- Haskell
- HaXe
- HTML
- IDL/PV-WAVE/GDL
- Jam
- Java
- JavaScript
- Limbo
- Lisp
- Logtalk
- Lua
- Make
- Matlab
- MetaFont
- MetaPost
- Modula-2
- Modula-3
- MXML
- Nix
- NSIS
- Oberon
- Objective-C
- Objective Caml
- Objective-J
- Octave
- OpenGL Shading
- Pascal
- Perl
- PHP
- Pike
- Prolog
- Puppet
- Python
- QML
- R
- Racket
- REBOL
- Rexx
- Ruby
- Scala
- Scheme
- Scilab
- shell script
- Smalltalk
- SQL
- Stratego
- Structured Basic
- Tcl
- TeX/LaTeX
- Vala
- VHDL
- Vim Script
- Visual Basic
- XAML
- XML
- XML Schema
- XSL Transformation