Prurjet me shkronjën W

Nësoj si problemet fonetike të trajtuara në shkrime të ngjashme, problem përbëjnë edhe huazimet nga anglishtja që përmbajnë shkronjën w. Tri nga fjalët kryesore të kësaj kategorie bazuar te shpeshtia e përdorimit janë hardware (elementet apo pjesët fizike të sistemeve kompjuterike), software (elementet skematike, logjike e konceptore të tyre si p.sh. programet dhe dokumentimi), web (hapësira virtuale e programueshme që mundëson identifikimin, lidhjen dhe shpërndarjen e burimeve digjitale në internet).

Tri fjalët e mësipërme hasen shpesh pa asnjë përshtatje, pra *hardware* si te [1] f. 82, *software* si te [2] f. 51, dhe *web* si te [3] f. 6. Disa forma të tjera të tyre janë ato me shkronjën w të kthyer në v, si *hardver* apo *hardverik*, *softver* apo *softverik* që ndeshet te [39] f. 2, ndoshta të ndikuara nga shqiptimet përkatëse të tyre në gjuhën gjermane në të cilën shkronja w shqiptohet si v-ja në gjuhën shqipe. Këto forma përbëjnë devijime të konsiderueshme fonetike nga fjalët në gjuhën burim, ndaj gjykojmë se janë jo të përshtatshme.

Në traditën e përkthimeve nga anglishtja, fjalët me shkronjën w janë përshtatur në gjuhën shqipe duke e kthyer atë në u. Ky rregull përbën në shumicën e rasteve përafrimin më të mirë fonetik të fjalëve që hyjnë te kjo kategori. Disa shembuj që mund të japim janë Walt Whitman — Uollt Uitman, Washington – Uashington, William — Uiliam, Newton — Njuton, Stewart — Stjuart, Swift — Suift etj. Në të njëjtën mënyrë, gjykojmë që përshtatjet e duhura për fjalët e kësaj kategorie janë harduer siç ndeshet te [5] f. 186, softuer si te [2] f. 50 dhe ueb si te [3] f. 132. Po njësoj veprohet edhe me mbiemrat, pra shkruhet harduerik si te [6] f. 32 dhe softuerik si te [7] f. 67.

Duhet bërë gjithashtu kujdes me fjalën web e cila në përdorimin si emër shkruhej dikur me nistore të madhe, pra Web. Vitet e fundit po trajtohet gjithnjë e më shpesh si një emër i përgjithshëm i shkruar web, por mund të ndeshet në ndonjë rast edhe Web. Në secilin rast duhet përkthyer e shkruar në formën ueb. Në përdorimin si mbiemër, kjo fjalë ndeshet gjithnjë web dhe përkthehet ueb. Një trajtim më i hollësishëm i kësaj problematike jepet te [8].

Referenca

1. Marenglen Bukli, Esmeralda Tasho, Genc Brahimaj, Guri Tome: “Teknologjia e Informacionit dhe e Komunikimit (për klasën e njëmbëdhjetë të gjimnazit, kurrikula bërthamë)”, ERIK, Tiranë, 2010.
   
2. Marenglen Bukli, Genc Brahimaj, Silvana Greca, Indrit Baholli: “TIK i Avancuar (për klasën e njëmbëdhjetë të gjimnazit, kurrikula me zgjedhje të detyruar)”, ERIK, Tiranë, 2010.
   
3. Ilia Ninka, Eqerem Arkaxhiu, Entela Jegeni: “Informatika 3 (drejtimi natyror)”, IDEART, Tiranë, 2008.
   
4. Agni Dika: “Bazat e Programimit në C++”, Arbëria Design, Tetovë, 2005.
   
5. Ilia Ninka: “Struktura të dhënash”, SHBLU, Tiranë, 1998.
   
6. Matt Burgess: “Inteligjenca Artificiale: Si do të përcaktohet dekada e ardhshme nga zhvillimi i sistemeve kompjuterike?”, Lekë, 2021.
   
7. Marenglen Bukli, Genc Brahimaj, Esmeralda Tasho, Silvana Greca: “TIK 12 (për klasën e dymbëdhjetë të gjimnazit, kurrikula me zgjedhje të detyruar)”, ERIK, Tiranë, 2011.
   
8. Erion Çano, Edmond Tupja: “Terminologji Informatike: Problematika dhe Zgjidhje”, UETPRESS, Tiranë, 2022, URL: https://zenodo.org/record 6378930